 | |
 |
ისე უნდა აანთო, რომ მუდმივად იგიზგიზოს."
ი. გოგებაშვილი.
მასწავლებელმა ჩაგვინერგა:
1. ვადიდოთ ღმერთი.
2. პატივი ვცეთ დედასა და მამასა ჩვენსა.
3. როგორც გვინდა რომ მოგვექცნენ , ასე მოვექცეთ ჩვენც სხვებს.
4. ყოველ დღესა ჩვენს თავს
ვკითხოთ: აბა, დღეს მე ვის რა ვარგე?!
5. მითხარი, ვინ არის შენი მეგობარი და გეტყვი ვინ ხარ შენ.
6.ცხოვრების დევიზად სიმართლე გვქონდეს. 7.გვიყვარდეს ერთმანეთი.
ორი უკვდავი წიგნი გვაქვს ქართველებს: "დედაენა" და "ვეფხისტყაოსანი".
დედაენა" სიბრძნის წიგნი...
აქლემი.
აკვანი.
ანგელოზი.
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(ქართული, ბუნება, ისტი.)
" "ანბანი მობრძანდებაო"
ია. აი ია.
მარგალიტებია. რითაც საქართველოს
პაწაწინებს ზრდიან.
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(ქართული, ბუნება, ისტი)
ასო-ბგერა "ყ"
(ტექსტი "ყაყაჩო")
II კლასი
ინტეგრირებული გაკვეთილი ბუნებაში
"ჯანსაღი კბილები და სწორი კვება"
რამდენგვარია საკვები?
რას გვირჩევს ჩვენი მეგობარი თახვი?
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(მათემატიკა, ქართული, ისტი.)
გეომეტრიული ფიგურები
მართკუთხედი. კვადრატი.
პრაქტიკული სამუშაო
(გეომეტრიული ფიგურები)
მზის შვილსა ვგავარ, ვამაყობ,
ჩემი სახელი სხივია...
ღმერთმა ბედი მიბოძა
საითაც მსურს წავალო,
ბავშვმა ამის დასტურად სწორი ხაზი გაავლო.(წრფე)
სახლისა კიბეს მამსაგავსეს,
სახელად მქვია ტეხილი,
ნეტავ როდემდე ვიქნები ხერხემალგადატეხილი?
ჩემი რობოტი
ოთხკუთხედების ზღაპარი
ძალა ერთობაშია
კვების კლასიკური პირამიდა
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(ბუნება, ქართული)
ხილია თუ ბოსტნეული?
"იაკობისეული ამოცანები"
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(ქართული ენა, მათემატიკა, ისტი.)
(ქართული ენა, მათემატიკა, ისტი.)
 |
 |
| გამოცანა "ჭკვიანი ბავშვებისათვის" (ტექსტზე მუშაობა) |
 იაკობი ქველმოქმედი იყო. |
გავეცანით სიგრძის საზომებს: გოჯი, ციდა, მტკაველი, წყრთა, არშინი...
გოლოვინის პროსპექტზე სეირნობა უყვარდა დიდ მწერალს.
მასწავლებელმა ჩაგვინერგა:
1. ვადიდოთ ღმერთი.
2. პატივი ვცეთ დედასა და მამასა ჩვენსა.
3. როგორც გვინდა რომ მოგვექცნენ, ისე მოვექცეთ ჩვენც სხვას.
4. ყოველ დღესა ჩვენს თავს ვკითხოთ: აბა, დღეს მე ვის რა ვარგე?!
5.მითხარი, ვინ არის შენი მეგობარი და გეტყვი ვინ ხარ შენ.
6. ცხოვრების დევიზად სიმართლე გვქონდეს.
7. გვიყვარდეს ერთმანეთი.
ჩვენი კლასის " მკითხველთა თეატრი"
შ. მირიანაშვილის მოთხრობა "სიხარულის წყარო"
როცა ვინმეს ეხმარები, ალბათ ძალიან გიხარია, არა? წაიკითხე ეს მოთხრობა და
მიხვდები რა უხაროდა ნაკადულს, ან
რატომ სწყდებოდა გული ახალგაზრდა ხეს...
ფრანგული ზღაპარი - "ჩიტბატონა"
გარეული ფრინველები
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(ქართული, ბუნება,ხელოვნება, ისტი.)
ღმერთმა
ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა,
მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე
სახითა მის მიერითა. 
შევქმენით ჩვენი (საკლასო) ტყე
. პრაქტიკული სამუშაო
(ფრინველების დახატვა, გამოჭრა, ტყეში დაბინავება.)
ავაშრიალეთ, ავახმაურეთ
ჩვენი ტყე. ცხოველებთან ერთად ფრინველებიც დავაბინავეთ.
(ანტონიმები)
ჯგუფური მუშაობა
ვენის დიაგრამა
(ბუ, ჩიტბატონა)
გარეული ფრინველები. (ხატვა)
ქეთი თარიმანიშვილი
მერცხალი
თორნიკე ჩოხელი --ბეღურა
ი
ლუკა ცარციძე - ბულბული
იცი, როგორ მზადდება პური?
კი, ბატონო, გასწავლი.
ჯერ მიწა უნდა მოხნა.
მერე უნდა დაფარცხო და ხორბალი დათესო.
უნდა ნოიცადო სანამ ხორბალი ამოვა, გამოიზამთრებს, გაზაფხულზე გაჯეჯილდება, ზაფხულში დაითავთავებს, დამწიფდება. მერე უნდა მომკა, ძნები შეკრა, გალეწო,გაანიავო, მარცვლები ტომრებში ჩაყარო. წისქვილში წაიღო, დაფქვა.
შემდეგ ფქვილი მოზილო, გამოაცხო და...
პურიც მზად იქნება.
გახსოვდეს!
შენი ოფლით მოყვანილი პური განსაკუთრებით გემრიელია.
"არსებობს ორი დიდი წიგნი. ბიბლია და ბუნება.
როცა ჩვენ გვეცოდინება ამ ორი წიგნის სწორი
წაკითხვა, რწმენა და ცოდნა ერთმანეთს შეავსებენ და ჩვენში ჩამოყალიბდება სული ღვთიამოყვარე და კაცთმოყვარე ადამიანისა".
ილია II.
რად მისპობთ ლამაზ სიცოცხლეს?
თორნიკე ჩოხელი
კომპიუტერთან მუშაობა. (გაკვეთილზე)
კომპიუტერთან მუშაობა. (საშინაო დავალება)
(გაკვეთილი ჩატარდა მოსწავლე- ახალგაზრდობის სასახლეში)
მზე დედამიწის უახლოესი ვარსკვლავია.
ჩვენგან 150მლნ. კმ-ითაა დაშორებული.
მზის ზედაპირზე ტემპერატურა 6000 გრადუსია.
მასზე წელიწადი 88 დღეს გრძელდება...
მზის სისტემის პლანეტებია:
სატურნი, მარსი, ვენერა, ურანი,მერკური, იუპიტერი, დედამიწა, ნეპტუნი.
, .
მზის ოჯახში 8 პლანეტაა.
ჩვენი მისამართი სამყაროში
სამყარო მასწავლებელი ---- ლ. მაისურაძე
მოსწავლეები:
გალაქტიკა ---- ირმის ნახტომი.
მზის სისტემა
ბატიაშვილი გიორგი
ბარჯაძე ლუკა
პლანეტა ---- დედამიწა.
გამიდოვა სვეტლანა.
კონტინენტი ---- ევრაზია. დაუშვილი ლუკა.
დოლიშვილი გიორგი.
ქვეყანა ---- საქართველო. ვაშაყმაძე ელიზავეტა.
ჭიღლაძე ანნა
ქალაქი ---- თბილისი. კოპალიანი ლიკა.
კურდღელაშვილი თამარ.
სკოლა ---- 181-ე. ლავრანუ ელენე.
ფარსმანაშვილი ლუკა.
კლასი ----II. ქართველიშვილი მარი.
შამათავა გვანცა.
20. 06. 2011. შეყილაძე ნინი.
ჩოხელი თორნიკე.
ცარციძე ლუკა.
ცერცვაძე ნუგზარი.
წასიძე ლუკა.
წიკლაური გიორგი.
წიკლაური ნიკა.
წიკლაური მზია.
ხუცურაული ლუკა.
ქეშელაშვილი ქეთი.
III კლასი
სწავლა ჩემს დროს იწყება
სოფელში თუ ქალაქად,
ეს მე მომაქვს სუყველგან
სიუხვე და ბარაქა. რა არის? (ამოგდომეშ)
შემოდგომა მოვიდა
წითელ-ყვითელ ფერებით
შემოდგომა-წელიწადის დრო,
რომელიც დედამიწის ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში შემოდგომის ბუნიობიდან (23 სექტემბერი) ზამთრის მზებუდობამდე (22 დეკემბერი) გრძელდება.
ყოველდღიურ ცხოვრებაში შემოდგომას უწოდებენ სექტემბრის, ოქტომბრის და ნოემბრის თვეებს. ამ პერიოდში სამხრეთ ნახევარსფეროში გაზაფხულია.
ვაჟა -ფშაველა 150 (ლუკა რაზიკაშვილი)
არაგვის ხეობისა და ფშავის ცადატყორცნილი, ლამაზი,
გულზვიადი მთების წიაღში გაახილა თვალი ვაჟა-ფშაველამ,
ქართული პოეზიის მშვენიერებამ და სიამაყემ.
ვაჟა-ფშაველას წინაპრები გვარად ღუდუშაურები ყოფილან...
ლუკა გაჭირვებით ცხოვრობდა სოფელში. ის მასწავლებელიც იყო, მონადირეც, მეთევზეც, მიწის მუშაც,
მაგრამ ყველაზე მეტ დროს ანდომებდა მწერლობას.
პაწაწა
ვარ, ობოლი, ბედმა დამიბრიყვა: ცუდ დროს დავობლდი. ტანზედ მაცვია პატარა,
მოკლებეწვიანი,თეთრის თვლებით მოწინწკლული
თხელი ქათიბი. ჯერ რქები და კბილები
არ ამომსვლია, ჩლიქებიც არ ყველას უყვარს პაწაწინა შვლის ნუკრი გამმაგრებია.
შოთა რუსთაველი
ავთანდილის ანდერძი
მაწვს საქონელი ურიცხვი, ვერვისგან ანაწონები,
მიეც გლახაკთა საჭურჭლე, ათავისუფლე მონები,
შენ დაამდიდრე ყოველი, ობოლი, არას მქონები:
მიღწვიან, მომიგონებენ, დამლოცვენ, მოვეგონები.
გამრავლება 4-ზე
გამარჯობათ ბავშვებო.
ღიპუცები მოგესალმებით და კარგ განწყობას გისურვებთ
დღეს ვისწავლით 4-ის გამრავლებას რიცხვზე და შესაბამისი ცხრილის შედგენას (დაგვაკვირდით ჩვენც 4 ვართ).
4+4+4+4+4=20
4.5=20
4+4+4+4+4=4.5
რა რიცხვია მომდევნო?
დამოუკიდებელი
სამუშაო
ყოჩაღ!
შავი ზღვა
გაზაფხული დადგაო...
გაზაფხული
ტყემ მოისხა ფოთოლი, აგერ მერცხალი ჭყივის,
ბაღში ვაზი, ობოლი, მეტის ლხენითა სტირის,
აყვავებულა მდელო, აყვავებულა მთები,
მამულო საყვარელო, შენ როსღა აყვავდები?!
ქართული ენის სამშვენისები
სიტყვის კაცისა და ბავშვების გაბაასება
-სიტყვის კაცო, მაგ შენს სკივრში
რად ინახავ სასვენ ნიშნებს?
რად უწოდებ "სიტყვის მწყემსებს"
ამ პატარა სამშვენისებ
აი, რატომ:
ამდენ სიტყვას
თუკი მწყემსი არ ეყოლა,
ისე აზრი დაგვებნევა,
შეიქმნება ზედახორა.
წერტილი: აღნიშნავს წინადადების დასასრულს.
მძიმე: ერთმანეთისგან გამოყოფს ჩამოთვლილ სიტყვებს, ან წინ-ის ნაწილებს.
კითხვის ნიშანი: გამოხატავს შეკითხვას.
ძახილის ნიშანი: გამოხატავს ბრძანება-მოწოდებას.
ორწერტილი: ამ ნიშანს მოსდევს სხვისი ნათქვამი, ან სიტყვათა ჩამონათვალი.
მრავალწერტილი: აღნიშნავს, რომ კიდევ დარჩა სათქმელი.
"მკითხველთა თეატრი"
(აღმოაჩინე გენიოსი-იაკობი)
IV კლასი
(საგნობრივი ღონისძიება)
I ჯგუფი
იჯდა ერთი მოწაფე და მაგალითებს იყვანდა. ცამეტი გავყოთ სამზე...
ცხრას გამოვაკლოთ...
- კიდევ რა გინდა?! - აყვირდა ცხრიანი. რა გინდა ჩემგან? გამოსაკლები რა მჭირს?
ცხრა მზე კარგია, ცხრა კარი, ცხრა მთა, ცხრა წყარო მოგწონს. შნ კი მაინც გაიძახი, ცხრას უნდა გამოვაკლოო.
უყურე ამას ერთი!
მეორე დრეს მასწავლებელმა ამოუხსნელი მაგალითის გამო შეარცხვინა მოწაფე.
სულ შენი ბრალია, ვინც რას გეტყვის, სუყველას თუ ყური უგდე, კარგი დახლი დაგიდგება, შნმა მზემ!
ახლა საკლებია ცხრა. ცხრას გამოვაკლოთ... რას გადამეკიდე? - აყვირდა ცხრიანი.
გამოსაკლები რა მჭირს?
- მაშ, მაგალითი არ გამოვიყვანო?
- მე თავი დამანებე. რიცხვების მეტი რა არის, აკლე და უმატე რამდენიც გინდა!
ცხრიანი ისე გაცხარდა, რომ მოწაფემ გამოკლება ვეღარ შეჰბედა.
- სულ შენი ბრალია, ებუზღუნებოდა ამოუხსნელი მაგალითი თავშრცხვენილ მოწაფეს.
ყველას ლაპარაკს თუ აჰყევი, კარგი დახლი დაგიდგება, შენმა მზემ!
გახსოვდეთ: სწავლა სინათლეა, უსწავლელობა კი - სიბნელე!
ანდაზეთი
(ორმა ჯგუფმა წარმოადგინა პრეზენტაცია )
გამოცხადდნენ მამასახლისთან და სამოსახლო ადგილი სთხოვეს.
ანდაზები თუ იცით?-ჰკითხა მამასახლისმა... ვიცითო...
„მაგდანას ლურჯა" (ეკატერინე გაბაშვილი)
მაგდანა ჯერ კიდევ ყმაწვილი დედაკაცი იყო, როდესაც ქმარი მოუკვდა და ოთხი უსუსური ბავშვი ხელზე ულუკმაპუროდ დარჩა.
სოფელი მწირი, სადაც მაგდანა ცხოვრობდა, იმისთანა უნაყოფო , მოტიტვლებულ მინდორზე მდებარეობდა, რომ იმისი მცხოვრებნი დიდი ვაი-ვაგლახით შოულობდნენ დღიურ ლუკმას.
ქვრივი მაგდანას შვილებმა მიხომ და კატომ შარაზე მომაკვდავი სახედარი იპოვეს. კარგი მოვლით ფეხზე დააყენეს და „ლურჯა" შეარქვეს.
ლურჯამ წვრილშვილიან ოჯახს შრომა შეუმსუბუქა. მაგდანა მაწვნით სავსე ქილებს ქალაქში ლურჯას დახმარებით ეზიდებოდა.
ხანმოკლე გამოდგა ოჯახის სიხარული. ვაჭარმა მიტუამ თავისი მიტოვებული სახედრის უკან დაბრუნება მოინდომა.
სამართალმა პური ჭამა... სასამართლომ „ლურჯა" მაგდანას არგუნა.
ფილმი „მაგდანას ლურჯა". (1955 წ.)
დამდგმელი რეჟისორები:თენგიზ აბულაძე. რევაზ ჩხეიძე.
კომპოზიტორი: არჩილ კერესელიძე
მონაწილეობდნენ:
მაგდანა - დუდუხანა წეროძე. სოფო - ლიანა მოისწრაფიშვილი. მიხო - როლანდ ბორაშვილი. კატო - ნანი ჩიქვინიძე. მიტუა - აკაკი კვანტალიანი. გიგო პაპა - ალექსანდრე ომიაძე. მამასახლისი - აკაკი ვასაძე. ვანო მოჯამაგირე - კარლო საკანდელიძე. მოსამართლე - ალ. თაყაიშვილი.
“მე რომ ასი მანეთი მაინც მქონოდა, კარგ ტანსაცმელში გამოვეწყობოდი, ოთახს დავიქირავებდი, მაშინ კი ვხატავდი და ვხატავდი,” -
ნიკალას ეს ოცნება ბოლომდე აუსრულებელი დარჩა. მხატვარმა, რომლის
ნამუშევრები დღეს მილიონებად იყიდება და ჩვენი ქვეყნისთვის დაუფასებელ
საგანძურს წარმოადგენს, ცხოვრება ბნელ და ნესტიან სარდაფში დაასრულა.
ცხოვრება და არა – სიცოცხლე… ფიროსმანის სიცოცხლე მისი სიკვდილით დაიწყო.
მაშინ, როცა მხატვრის სურათები სარდაფებიდან საგამოფენო დარბაზებში
გადაჰქონდათ და მათ ხილვას მაყურებელი აღტაცებაში მოჰყავდა, ნიკალას
დასუსტებული სხეული ავადმყოფობასთან ბრძოლას ბნელ და ცივ ხუხულაში
განაგრძობდა.
მას არ გაუვლია სამხატვრო სკოლა. სწავლობდა თბილისის შემოგარენში მდებარე ეკლესია-მონასტრების ფრესკებიდან. ხატავდა ყველაფერზე: კედლებზე, ქაღალდზე, მუშამბაზე… შავ საღებავს ზოგჯერ ჭვარტლისგან ამზადებდა… ხატავდა და ცოცხლობდა იმ იმედით, რომ ოდესმე ნორმალურ პირობებში შეძლებდა მუშაობას.
1862 წლის 5 მაისს კახეთის სოფელ მირზაანში, ასლან ფიროსმანიშვილის
ოჯახში ვაჟი გაჩნდა – ნიკო. ასლანი ცნობილი მებაღე იყო და სამშვილიან ოჯახს
ლუკმა-პური არ უჭირდა, მაგრამ ბედნიერი ცხოვრება დიდხანს არ გაგრძელებულა.-
ფიროსმანი 8 წლის იყო, როცა დედ-მამა ერთდროულად გაუხდა ავად და თითქმის
ერთდროულად გარდაეცვალა. სამი ბავშვი (მარიამი, ნიკო და ფეფუცა) უპატრონოდ
დარჩა. უკეთესი ცხოვრების საძებნელად თბილისს მიაშურეს, სადაც
შინამოსამსახურეებად დადგნენ. რამდენიმე წელიწადში ავადმყოფობამ უფროსი და –
მარიამი შეიწირა. გულაცრუებულმა ნიკომ და ფეფუცამ მირზაანში დაბრუნება
გადაწყვიტეს. უმცროსმა დამ მეურნეობა მოაწესრიგა,14 წლის ნიკო კი მწყემსად
დადგა. უცქერდა ნიკალა მშობლიურ მინდორ-ველებს და მასში თანდათან
მძაფრდებოდა დაუძლეველი სურვილი მშობლიური გარემოსა და ხალხის ასახვისა.
რამდენიმე წელი იყო ფიროსმანი მწყემსად.
ერთ დღესაც გვარის უხუცესმა გადაწყვიტა ნიკო ქალაქში სასწავლებლად გაეშვათ. შენს დას ჩვენ ვუპატრონებთო, – დააიმედეს ნიკო და ქალაქში გაისტუმრეს. სწავლის ნაცვლად ისევ მოჯამაგირედ მუშაობა მოუწია ნიკოს. რამდენიმე წლის შემდეგ კი იძულებული გახდა რკინიგზაზე დაეწყო მუშაობა.
1888 წლის გაზაფხულის მზიანი დღე იდგა. ნიკო რკინიგზის სამორიგეოში იყო.
ხატვამ იმდენად გაიტაცა, რომ მორიგეობა სულ გადაავიწყა. ამ დროს დერეფანში
უფროსმა გამოიარა და სამორიგეოს ღია კარში ისე შევიდა, ნიკოს არც გაუგია.
უფროსმა ცოტა ხანს უყურა ხატვით გართულ მორიგეს, მერე ნახატი ხელიდან
გამოსტაცა და გარეთ ისროლა. გამწარებული ნიკო უფროსს მივარდა და იატაკზე
დასცა. “თავი დაანებე, სამსახურიდან დაგითხოვენ,” – ცდილობდა
მხატვრის დამშვიდებას მისი მეგობარი. “რისი უფროსი, რა უფროსი,” – ყვიროდა
ფიროსმანი, – “მოვკლავ მაგ მამაძაღლს, თამარის პორტრეტი დამიხია, მაგ
ძაღლიშვილმა!”
მართლაც გაათავისუფლეს “უკიდურესი უხეშობისთვის”.
მეგობრების დიდი თხოვნის შემდეგ უკან დააბრუნეს, მაგრამ ნაგებობათა და ლიანდაგის რემონტის სამსახურში გადაიყვანეს, მოგვიანებით კი – სატვირთო მატარებლის ღია პლატფორმის კონდუქტორად. სუსტი ჯანმრთელობის გამო მუდმივად ავადმყოფობდა და იძულებული გახდა სამსახურიდან წასვლის განცხადება დაეწერა: “გთხოვთ ხელმეორედ დამითხოვოთ სამსახურიდან, რადგან ავად გავხდი ქრონიკული სურდოთი, რომელიც სუნთქვას მიშლის. ავად ვარ გულით, თავის ტკივილები მაქვს და რევმატიზმი.” განცხადების მეორე გვერდზე უფროსის რეზოლუცია: “ფიროსმანიშვილის დათხოვნა მეტად სასურველია, რადგან მისი ავადმყოფობა მეტად ცუდი მაგალითის მიმცემია სხვა მოსამსახურეებისათვის.”
-მეგობრებმა
არ მიატოვეს ნიკალა და ფული შეუგროვეს, რომლითაც მხატვარმა დუქანი
დაიქირავა და რძის ნაწარმით ვაჭრობა დაიწყო. ფიროსმანმა დუქნის თეთრი
კედლები საკუთარი ხელით მოხატა. ფრიზის სახით წითელი, შავი და თეთრი
ძროხები დახატა. ნამუშევრებს დიდი წარმატება ჰქონდა. ვაჭრობაც კარგად
აეწყო, მაგრამ ნიკოს ის მაინც მძიმე ტვირთად აწვა. მასში დღითიდღე
იზრდებოდა გარშემომყოფებისა და მშობლიური ბუნების ფუნჯით გამოსახვის
სურვილი. ხატვა მისთვის მოთხოვნილებად იქცა.
ერთ დღესაც გადაწყვიტა მირზაანში ძველი სახლის ადგილზე ახალი აეშენებინა. მართლაც, ასეც მოიქცა და სახლის კედლები იქაც თავად მოხატა. სურათებზე სოფლის სცენები და პეიზაჟები იყო ასახული. ყველას ეგონა, რომ ნიკო ქალაქს მიატოვებდა, ჩამოიყვანდა ახალგაზრდა ცოლს და სოფელს დაუბრუნდებოდა, მაგრამ ახალ სახლში გამართული მხიარული ქეიფის შემდეგ ფიროსმანი მირზაანში აღარ დაბრუნებულა.
-ნიკალას
ცხოვრებაში ერთადერთმა სიყვარულმა მოჩვენებასავით გაიელვა. კაფე შანტანის
მომღერალ-მოცეკვავე ფრანგმა ქალმა, მადმუაზელ მარგარიტამ დაატყვევა
ფიროსმანი. ნიკო ისეთი ბედნიერი იყო ამ სიყვარულით, რომ მარგარიტასთვის
არაფერს იშურებდა. საჩუქრები, ძვირფასეულობა, ყვავილები – ყველაფერი მას.
მარგარიტამ შეიტყო, რომ ნიკო უბრალო მედუქნე იყო და ყველაფერი მას შესწირა,
ამიტომ მისი ცხოვრებიდან წასვლა გადაწყვიტა. ფიროსმანი გააფრთხილა, რომ
მეორე დღეს მასთან არ მისულიყო, რადგან ეკლესიაში წასვლასა და მათი
ბედნიერებისთვის ლოცვას აპირებდა. ნიკომ დაუჯერა, მაგრამ ორი დღის შემდეგ
ისევ გაეშურა თავისი ერთადერთი სიყვარულის სანახავად. სასტუმროში უთხრეს,
რომ მარგარიტა პარიზს გაემგზავრა.
განცდილმა ტკივილმა სამუდამო დაღი დაამჩნია მხატვრის გულს. ასე დასრულდა მისი შეძლებული ცხოვრებაც, სიტყვაძუნწი და ჩუმი გახდა. ასეთი ტკივილით შექმნა ნიკომ მარგარიტას პორტრეტი. თეთრ ფერს ის სიყვარულის, სიკეთისა და სულიერი სიწმიდის სიმბოლოდ თვლიდა, ამიტომ დახატა მარგარიტა თეთრი ფერით.
აქედან დაიწყო მხატვრის ხელმოკლე ცხოვრება. მისი შემოსავლის ერთადერთ
წყაროდ დუქნების აბრებისა და კედლების ხატვა იქცა. მედუქნეები კაპიკების
სანაცვლოდ ახატინებდნენ ნიკალას დუქნებს. მუშაობა ბნელ და ცივ ოთახებში
უხდებოდა. აღებული თანხა ზოგჯერ საღებავებისთვისაც არ ჰყოფნიდა. ცხოვრობდა
იქ, სადაც სამუშაოს მისცემდნენ.
-პირველები,
რომლებმაც ფიროსმანის ტალანტი დააფასეს, ძმები ზდანევიჩები იყვნენ.
ერთ-ერთ დუქანში ნანახი ნახატებით მოხიბლულებმა მხატვრის ძებნა დაიწყეს.
მალე იპოვეს კიდეც. ილია ზდანევიჩი იხსენებდა: “მივედით მალაკნების ქუჩაზე
ერთ სახლთან. აქ გვიჩვენეს: აგერ, ნიკალა ქვაფენილზე დგასო. მას ფუნჯით
გამოჰყავდა წარწერა “სარძეო”. ჩვენკენ მობრუნდა, ღირსეულად თავი დაგვიკრა
და განაგრძო მუშაობა. ეს შეხვედრა დამამახსოვრდა: თეთრ კედელთან დგას
მხატვარი დახეულ შავ პიჯაკში, თავზე ახურავს რბილი ფეტრის ქუდი. მაღალი,
მშვიდი, ამაყი, მაგრამ გულში ჩამარხული რაღაც მწუხარებით”.
ძმებმა ზდანევიჩებმა მიშელ ლე-დანტიუსთან ერთად თბილისის სხვადასხვა უბნებში ფიროსმანის ნახატების შეგროვება დაიწყეს. მედუქნეები ზოგჯერ კაპიკებად აძლევდნენ ნახატებს, ზოგჯერ კი დიდი ბრძოლა სჭირდებოდათ “ფიროსმანისტებს”. ილია ზდანევიჩმა პრესაშიც გამოაქვეყნა წერილი, რომელსაც საშინელი რეაქცია მოჰყვა. “უსწავლელი მხატვარი და მისი “მეცენატები” ძლივს მოჩიტული ბარტყებიო,” მაგრამ ფიროსმანისადმი ინტერესი დღითიდღე მატულობდა. 1913 წელს მისი სურათები მოსკოვში გააგზავნეს გამოფენაზე. ეს იყო ფიროსმანის პირველი გამოჩენა ფართო საზოგადოების წინაშე.
1915 წელს თბილისში ჩამოსულმა კირილე ზდანევიჩმა ნახატების შეგროვება განაგრძო. დაადგინა, რომ ორთაჭალაში, ელდორადოს ბაღში იყო ბევრი ნამუშევარი. ზდანევიჩი ეჭვმა შეიპყრო, რომ ნამუშევრები განადგურებული იქნებოდა, რადგან ცოტა ხნის წინ ეს ადგილები დაარბიეს. მაგრამ ელდორადოში შესვლისთანავე გულზე მოეშვა. აივანზევე დაინახა ლეგენდარული “ჟირაფი” და “ორთაჭალის ტურფა”. მასპინძელმა კიდევ რამდენიმე ნახატი მიჰყიდა ზდანევიჩს იაფად, მათ შორის იყო “შავი ლომი”. კირილეს დიდი შრომა დასჭირდა, რომ ნახატები მრავალი წლის ჭუჭყისა და მტვრისაგან გაეწმინდა.
-ფიროსმანის
ამ შედევრს თავიდანვე ცუდი ბედი დაჰყვა. ის სრულიად შემთხვევით გადაურჩა
განადგურებას. პაპუნა წერეთელი იხსენებდა: “ეზოში რომ ჩავდიოდი, უნებურად
ჩემი ყურადღება მიიპყრო მუყაომ, რომელსაც ნაგავთან ერთად ხვეტავდა მეეზოვე.
მის ერთ მხარეს რაღაც ლაქები ემჩნეოდა, მეორე კი ყავისფერი იყო, სწორედ იმ
ფერის, როგორიც ნიკოს ნახატებია. აღელვებით ვიღებ ხელში მუყაოს და
ცხვირსახოცით ვწმენდ ტალახს. დიდი განცვიფრებით ვუყურებ, როგორ აღდგა ჩემ
თვალწინ სოფლის ეზო, ქალი, კრუხი წიწილებით.”
.jpg)
“მამალი და კრუხწიწილა” ცოტა ხნით გადაეცა ეროვნულ გალერეას. თაღლითური
ჯგუფის წევრები მისი ქვეყნიდან გატანას აპირებდნენ. ნახატი ნახევარ
მილიონადაა შეფასებული და მხატვრის 147-ე სამუზეუმო ექსპონატად იქცა.
.jpg)
1915 წელს მხატვართა კავშირის თხოვნით ლადო გუდიაშვილმა კვლავ მოძებნა
ფიროსმანი, რათა მისთვის მცირედი თანხა გადაეცა. ლადომ ის დიდუბეში პატარა
სახლის კიბის ქვეშ იპოვა დაუძლურებული. ნიკომ თავისი ტკივილი გაუზიარა
გუდიაშვილს: “ჩემი ცხოვრება ჯვარცმაა, რასაც ვეწამები. სასტიკად ვიტანჯები
ყველა მედუქნის კინტოსა და სხვა ნაძირალის თვითნებობისგან…
მე ვიცნობ ჩემი ქვეყნის ისტორიას, ვიცნობ რუსთაველს, ილიას, ვაჟას… მე მათ ჩემებურად ვხატავ. დაე, სხვებმა გაიცინონ ჩემს ნამუშევრებზე… მაგრამ მე ჩემი გზით მივდივარ.
.JPG)
ცხოვრება კონტრასტია: მდიდარი – ღარიბი, კეთილი – ბოროტი…
როცა ორთაჭალის ტურფებს ვხატავ, მე მათ შავი ცხოვრების ფონზე ვათავსებ, მაგრამ მათაც აქვთ ცხოვრების სიყვარული – ეს არის მათ ირგვლივ მოთავსებული ყვავილები და ჩიტები. მათ თეთრ ზეწრებში გახვეულებს ვხატავ, მებრალებიან, თეთრი ფერით ცოდვებს ვაპატიებ.
უშვილო მილიონერი მდიდარია, ბედნიერი, სხვისი უბედურებისათვის ყრუა. ის ბატონია. ბავშვებიანი ღარიბები ფეხშიშვლები, მშივრები არიან. ისინი მებრალებიან.”
ერთ დღეს ილია ზდანევიჩს უნდა ენახა ნიკო, რათა მის პორტრეტზე მუშაობა
გაეგრძელებინა. შუადღისას შეუარა. მხატვარი ოთახის კუთხეში, სკამებზე
გადებულ ფიცარზე წამოწოლილი ისვენებდა. “ჩემი ტალანტი დაიღალა ლოდინით, მე
დილით გელოდი, შენ კი დაიგვიანეო,” – უსაყვედურა ფიროსმანმა.
-ის მართლაც დაღლილი იყო… ავადმყოფობით, შიმშილით, დაუფასებლობით…
1918 წლის გაზაფხულზე ნიკალას ჯანმრთელობა გაუარესდა. ერთ საღამოს მალაკნის ქუჩა 29-ში სარდაფში ჩავიდა და იატაკზე დაწვა დასაძინებლად. სამი დღე გაატარა სიბნელესა და ნესტში. მესამე დღეს შემთხვევით იპოვა არჩილ მაისურაძემ და მაშინვე არამიანცის საავადმყოფოში გადაიყვანეს, სადაც დღენახევრის შემდეგ გარდაიცვალა.
არავინ იცის, სად დაასაფლავეს ნიკალა.
( არჩილ მაისურაძის ვარაუდით, მხატვრის სამუდამო განსასვენებელი პეტრე-პავლეს სასაფლაოზე უნდა იყოს. თუმცა ეს მხოლოდ ვარაუდია.)
ქართული მხატვრული ფილმი „ ფიროსმანი" (1969 წ.)
დამდგმელი რეჟისორი: გიორგო შენგელაია
მთავარ როლში (ნიკალა) - ავთო ვარაზი.(მხატვარი)
(ერთლარიან კუპიურაზე)
თბილისში დგას ფიროსმანის ძეგლი.
.jpg)
არსებობს ფიროსმანის ქუჩაც.
მხატვრის თვალით დანახული ფიროსმანი
(ლადო გუდიაშვილი)
ფიროსმანის მეგობრებთან
... აქ, ამ ქუჩებში, დადიოდა, როგორც სიზმარი
(საქართველოს ცას აქ ეტრფოდა მისი ოცნება),
ჩამოხეული, ტანმაღალი, მარად ხიზანი,
მარტოდენ გული და ბაჯაღლო პატიოსნება.
„თვითრჯული იყო, აუმღვრია სისხლი თბილისმა,
სულ მარტო იყო, მარტო სვამდა, მარტო გათავდა,
ფუნჯის მოსმის დროს ჰქონდა რაღაც ჯადო - თილისმა,
არაყს დალევდა და ქვეყანას დაგიხატავდა...
ეჰ.... ახლა გახდა ნიკალაი დიდი მხატვარი,
უფასოდ გაქრა, უფასოდ და ახლა დაფასდა!
მე ვუსმენ ყველას, წარმოვიდგენ ცხოვრებას მისას,
ცოცხლდება ცემ წინ მკრთალი სახე, ფერების მგოსნის,
მთვარეულივით დავემხობი თბილისის მიწას
და დიდი ნიკო ფიროსმანის ნატერფალს ვკოცნი!
ლადო ასათიანი
ანსამბლი „ორერა"
„ჩემი თბილისი და ფიროსმანი".
მაგდანას ლურჯა
(ინსცენირება- ეკ. გაბაშვილის მოთხრობის მიხედვით)
მაგდანა ერთი კვირის დაქვრივებული არ იყო, როდესაც მძიმე შავებში გახვეული, მაწვნის ქილებით ხელში ქალაქისაკენ გაეშურა.
დაგვიდა დარბაზს, კრუხ-წიწილს საზრდოს მისცემდა, კოკებს დილის წყლით აავსებდა....
ბანზე გავიდოდა და გზას გასცქეროდა დედის მოლოდინში.
მაგდანას აუტანელი გაუხდა ჯაფა ზაფხულში.
მარიამობის თვის ერთ საშინელ ცხელ დღეს ბავშვებმა სოფლის გზაზე გადასავსავებული სახედარი იპოვეს.
მაგდანას სულ დაავიწყდა, რომ დაღლილი იყო და სახედარის მოვლას შეუდგა....
ორი კვირის შემდეგ სახედარმა იმდენად მოიხედა, რომ ტვირთის აკიდებაც შეეძლო...
მაგდანა “იარმურკის" თავში ტროტუარზე დაჯდებოდა ჩამოამწკრივებდა სუფთად დახეხილ მაწვნის ქილებს ,
მაგდანამ პატარა კატოს წითელი წკაპუნები უყიდა....
მენახშირემ შეიცნო სახედარი
დავა...
ზამთრის გრძელ ღამეებს მაგდანა წინდის ქსოვაში ატარებდა, თან ბავშვებს თავისი ვაჭრობის ამბებს უამბობდა.
ლურჯას წაგვართმევენ...
სასამართლოში....
ლურჯა მაგდანას არგუნეს.
სამართალმა პური ჭამა.
ქართული ენის სამშვენისები
სასვენი ნიშნები
(ბავშვებისა და სიტყვის კაცის გაბაასება)
.JPG)
მზადება პრეზენტაციისათვის
1. მთხრობელი
2. სიტყვის კაცი
3. წერტილი
4. მძიმე
5. ორწერტილი
6. ძახილის ნიშანი
7. კითხვის ნიშანი
8. მრავალწერტილი
9. დეფისი, ტირე.
სიტყვის კაცი თავის სკივრში სასვენ ნიშნებს ინახავს რადგან,
თუკი მწყემსი არ ეყოლა ,
ისე აზრი დაგვებნევა,
შეიქმნება ზედახორა.
სასვენ ნიშნებს მეთაურობს ეს ნიშანი -- წერტილი. უმისოდ ვერ მოხერხდება სათქმელის ახალ აზრად , ანუ წინადადებად გადაქცევა.
პატარა თავკომბალას კი წილად ერგო საქმე მძიმე. იგი წერტილიდან წერტილამდე აზრს და სიტყვებს ანაწილებს.
იქ კი სადაც ჩამწკრივდება
სიტყვის ჩამონათვალი,
ორწერტილი ბებოსავით
დარაჯად დგას სათვალით.
თითქოს ეჭვით გაღუნულა, წელში კითხვის ნიშანი:
რატომ? სად?
როგორ? როდის?
ეს არის? თუ ის არის?
ეს ნიშანი გამოხატავს
აზრს და სათქმელს გაწყვეტილს,
მრავალწერტილს ეძახიან
ამ მიწყობილ სამწერტილს.
ვთქვათ და სიტყვა დაგვეკარგა,შველის საქმეს სატირელს
რომელიმე ძმათაგანი - ან დეფისი, ან ტირე.
- აი, თურმე ნამდვილ „ მწყემსებს",
განა მხოლოდ სამშვენისებს,
რამდენი რამ შესძლებია
ამ პატარა სასვენ ნიშნებს!
ბუნება
თემა: მზის დაკვრა და გადაციება
(სწავლა კეთებით)
1. მზის დაკვრა (პლაჟზე)
მზის დარტყმითა და გადახურებით დაზარალებულისთვის დახმარების წესები:
1.გადაიყვანოთ დაზარალებული ჩრდილში.
2. წამოვაწვინოთ ისეთ ადგილას, რომელიც კარგად ნიავდება.
3. ფეხები დავაწყობინოთ ამაღლებულ ადგილას.
4. დავადოთ თვსა და ხელებზე სველი პირსახოცი;
5. გამოვიძხოთ ექიმი.
საავადმყოფოში
2. გადაციება (ეზოში)
1. დაზარალებულს ფრთხილად გავხადოთ ხელთათმანი ან წინდა.
2. გავათბოთ დაზიანებული ნაწილი ხელის სითბოთი.
ჯგუფური მუშაობა
ვენის დიაგრამა
(ბუ, ჩიტბატონა)
გარეული ფრინველები. (ხატვა)
ქეთი თარიმანიშვილი
მერცხალი
 |
სვეტლანა გამიდოვა
თუთიყუში |
თორნიკე ჩოხელი --ბეღურა
ი
ლუკა ცარციძე - ბულბული
ბელორუსული ზღაპარი - "მუქთი ლუკმა"
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(ქართული ენა, ბუნება)
ჯერ მიწა უნდა მოხნა.
მერე უნდა დაფარცხო და ხორბალი დათესო.
უნდა ნოიცადო სანამ ხორბალი ამოვა, გამოიზამთრებს, გაზაფხულზე გაჯეჯილდება, ზაფხულში დაითავთავებს, დამწიფდება. მერე უნდა მომკა, ძნები შეკრა, გალეწო,გაანიავო, მარცვლები ტომრებში ჩაყარო. წისქვილში წაიღო, დაფქვა.
შემდეგ ფქვილი მოზილო, გამოაცხო და...
პურიც მზად იქნება.
გახსოვდეს!
შენი ოფლით მოყვანილი პური განსაკუთრებით გემრიელია.
პური ჩვენი არსობის , ეს სხივებია მზის...
 |
მზე ყველას ეყოფა
ინტეგრირებული გაკვეთილი
(ქართული ენა, ბუნება , ისტი)
"არსებობს ორი დიდი წიგნი. ბიბლია და ბუნება.
როცა ჩვენ გვეცოდინება ამ ორი წიგნის სწორი
წაკითხვა, რწმენა და ცოდნა ერთმანეთს შეავსებენ და ჩვენში ჩამოყალიბდება სული ღვთიამოყვარე და კაცთმოყვარე ადამიანისა".
ილია II.
 |
| მოგზაურობა უმშვენიერეს ბაღში |
მზე ჩვენი უახლოესი და უმნიშვნელოვანესი ვარსკვლავია. იგი ცეცხლოვანი გიგანტური ბურთია. მზეს
უზარმაზარი მიზიდულობის ძალა ანუ გრავიტაცია აქვს.
მზე სითბოსა და სინათლეს გვაწვდის.
უმზეოდ დედამიწაზე სიცოცხლე არ იქნებოდა...
მრავალწლოვანი მუხა მრავალჭირვარამგადანახადი საქართველოს სიმბოლოა.
 |
 |
| ნუ მოსპობთ დედამიწას! ლუკა ცარციძე |
რად მისპობთ ლამაზ სიცოცხლეს?
თორნიკე ჩოხელი
კომპიუტერთან მუშაობა. (გაკვეთილზე)
შემეცნებითი გაკვეთილი ბუნებაშითემა: მზის ოჯახი
(გაკვეთილი ჩატარდა მოსწავლე- ახალგაზრდობის სასახლეში)
მზე დედამიწის უახლოესი ვარსკვლავია.
ჩვენგან 150მლნ. კმ-ითაა დაშორებული.
მზის ზედაპირზე ტემპერატურა 6000 გრადუსია.
მასზე წელიწადი 88 დღეს გრძელდება...
მზის სისტემის პლანეტებია:
სატურნი, მარსი, ვენერა, ურანი,მერკური, იუპიტერი, დედამიწა, ნეპტუნი.
, .
მზის ოჯახში 8 პლანეტაა.
 |
 |
| პლანეტარიუმში |
 |
 |
| ობსერვატორია |
ლამაზია ვარსკვლავებით მოჭედილი ცა.
ჩვენი მისამართი სამყაროში
სამყარო მასწავლებელი ---- ლ. მაისურაძე
მოსწავლეები:
გალაქტიკა ---- ირმის ნახტომი.
მზის სისტემა
ბატიაშვილი გიორგი
ბარჯაძე ლუკა
პლანეტა ---- დედამიწა.
გამიდოვა სვეტლანა.
კონტინენტი ---- ევრაზია. დაუშვილი ლუკა.
დოლიშვილი გიორგი.
ქვეყანა ---- საქართველო. ვაშაყმაძე ელიზავეტა.
ჭიღლაძე ანნა
ქალაქი ---- თბილისი. კოპალიანი ლიკა.
კურდღელაშვილი თამარ.
სკოლა ---- 181-ე. ლავრანუ ელენე.
ფარსმანაშვილი ლუკა.
კლასი ----II. ქართველიშვილი მარი.
შამათავა გვანცა.
20. 06. 2011. შეყილაძე ნინი.
ჩოხელი თორნიკე.
ცარციძე ლუკა.
ცერცვაძე ნუგზარი.
წასიძე ლუკა.
წიკლაური გიორგი.
წიკლაური ნიკა.
წიკლაური მზია.
ხუცურაული ლუკა.
ქეშელაშვილი ქეთი.
III კლასი
შემოდგომა
სწავლა ჩემს დროს იწყება
სოფელში თუ ქალაქად,
ეს მე მომაქვს სუყველგან
სიუხვე და ბარაქა. რა არის? (ამოგდომეშ)
შემოდგომა მოვიდა
წითელ-ყვითელ ფერებით
შემოდგომა-წელიწადის დრო,
რომელიც დედამიწის ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში შემოდგომის ბუნიობიდან (23 სექტემბერი) ზამთრის მზებუდობამდე (22 დეკემბერი) გრძელდება.
ყოველდღიურ ცხოვრებაში შემოდგომას უწოდებენ სექტემბრის, ოქტომბრის და ნოემბრის თვეებს. ამ პერიოდში სამხრეთ ნახევარსფეროში გაზაფხულია.
დღე საგრძნობლად
მოკლდება,
იწყება გრილი ამინდები და ფოთოლცვენა.
შემოდის მრავალგვარი
ხილი.
ბუჩქები დახუნძლულია კენკრით.
იწყება სთველი,
მოსავლის აღების ალო, შემდეგ ყანებს საშემოდგომოდ გადახნავენ.
ბევრი ცხოველიც და
ადამიანიც ზამთრისთვის საკვებს იმარაგებს. ფრინველების უმრავლესობა თბილ ქვეყნებში მიფრინავს.
ვაჟა -ფშაველა 150 (ლუკა რაზიკაშვილი)
არაგვის ხეობისა და ფშავის ცადატყორცნილი, ლამაზი,
გულზვიადი მთების წიაღში გაახილა თვალი ვაჟა-ფშაველამ,
ქართული პოეზიის მშვენიერებამ და სიამაყემ.
ვაჟა-ფშაველას წინაპრები გვარად ღუდუშაურები ყოფილან...
მაგრამ ყველაზე მეტ დროს ანდომებდა მწერლობას.
ხმელი
წიფელი
(ვაჰ, რა ძნელია ჰკვდებოდეს, იკარგებოდეს სახელი..).
გაზაფხულს ია ამოდის.
სთველში ირემი
ყვირისო...
გაზაფხულამდე,
ვიდრე ჩარგლის ჭალები და ტყეები ფოთლით
შეიმოსებოდა ,
მრავალგვარი
ყვავილი მოეფინებოდა ველებს .
ვაჟას
ყვავილებიდან ყველაზე მეტად
ია უყვარდა. მოკრეფდა რამდენიმე
ღერს და ყნოსავდა...
ავთანდილის ანდერძი
მაწვს საქონელი ურიცხვი, ვერვისგან ანაწონები,
მიეც გლახაკთა საჭურჭლე, ათავისუფლე მონები,
შენ დაამდიდრე ყოველი, ობოლი, არას მქონები:
მიღწვიან, მომიგონებენ, დამლოცვენ, მოვეგონები.
გამრავლება 4-ზე
გამარჯობათ ბავშვებო.
ღიპუცები მოგესალმებით და კარგ განწყობას გისურვებთ
დღეს ვისწავლით 4-ის გამრავლებას რიცხვზე და შესაბამისი ცხრილის შედგენას (დაგვაკვირდით ჩვენც 4 ვართ).
4+4+4+4+4=20 4.5=20
4+4+4+4+4=4.5
ა) 8,
12, 16, ---, --- .
ბ) 4.2, 4. 3,
4. 4, ---
გ) 2
.4, 3 .4, 4 .4, -----.
ამოცანა
კურდღელი დღეში 4 სტაფილოს ჭამს. რამდენ სტაფილოს
შეჭამს იგი ერთ კვირაში?
ამოხსნა
4+4+4+4+4+4+4=28(სტაფილო)
4 . 7 = 28(სტაფილო)
პასუხი: კურდღელი ერთ კვირაში
შეჭამს 28 სტაფილოს.
ჯგუფური მუშაობა
შეადგინე ამოცანა ცხრილის
მიხედვით
იყო
|
დარგეს
|
დარჩა
|
75
|
?
|
23
|
ამოცანა
ერთი ბუჩქიდან
-- 4კგ
მეორედან- მასზე 2-ჯერ მეტი.- ?
ამოხსნა
4 . 2 = 8(კგ)
პასუხი:
მეორე ბუჩქიდან მოკრიფეს
8კგ ჟოლო.
ყოჩაღ!
შავი ზღვა
შავი ზღვა განეკუთვნება შიდა ზღვების ტიპს. ამგვარი ზღვები ხმელეთში ღრმად არიან
შემოჭრილი და ოკეანეს ან ახლომდებარე ზღვებს სრუტეებით უკავშირდებიან.
როგორც ტიპიური შიდა ზღვა, შავი ზღვაც უმეტესწილად წყალმომარაგების საკუთარ
აუზზეა დამოკიდებული, რომელშიც მრავალი მდინარე ჩაედინება, მათ შორის ისეთი მსხვილი
მდინარეები, როგორებიცაა: დუნაი, დნეპრი, დნესტრი, დონი, ჩოროხი და სხვები.
შემოჭრილი და ოკეანეს ან ახლომდებარე ზღვებს სრუტეებით უკავშირდებიან.
როგორც ტიპიური შიდა ზღვა, შავი ზღვაც უმეტესწილად წყალმომარაგების საკუთარ
აუზზეა დამოკიდებული, რომელშიც მრავალი მდინარე ჩაედინება, მათ შორის ისეთი მსხვილი
მდინარეები, როგორებიცაა: დუნაი, დნეპრი, დნესტრი, დონი, ჩოროხი და სხვები.
შავი ზღვა ევროპასა და ასიას
შორის მდებარეობს. შავ ზღვას
„ორსართულიან“ ზღვას უწოდებენ. „ზედა სართული“ 200 მ სიღრმემდეა,
უფრო ქვემოთ კი - „ქვედა სართულია“.
წყალმცენარეები,
თევზები და სხვა ცოცხალი ორგანიზმები
მხოლოდ ზედა სართულზე
ბინადრობენ. „ქვედა სართული“ თითქმის
უსიცოცხლოა, რადგანაც აქ არაა სუნთქვისთვის აუცილებელი
ჟანგბადი.
შავი ზღვის სანაპირო საუკეთესო დასასვენებელი ადგილია.
მასში ბანაობა მაისიდან სექტემბრის ბოლომდე შეიძლება.
საქართველოს ზღვისპირა
კურორტებია: ბათუმი, ურეკი, ქობულეთი,
გაგრა, სოხუმი, ბიჭვინთა.
ღვის სანაპიროზე ქვიშა ყოველტვის ერთი ფერის
არაა. ზოგან ყვითელია, ზოგან - შავი,
ზოგან - წითელი და ზოგან - თეთრი.
ძველად ზღვის სიღრმის გასაზომად
ლოტს იყენებდნენ.
საქართველოს გარდა შავი ზღვის ნაპირას კიდევ ხუთი
ქვეყანა მდებარეობს.
უკრაინა, რუმინეთი,
ბულგარეთი, თურქეთი და რუსეთი.
ზღვაში მრავალადაა
წყალმცენარეები და ცოცხალი
ორგანიზმები.
გაზაფხული დადგაო...
ტყემ მოისხა ფოთოლი, აგერ მერცხალი ჭყივის,
ბაღში ვაზი, ობოლი, მეტის ლხენითა სტირის,
აყვავებულა მდელო, აყვავებულა მთები,
მამულო საყვარელო, შენ როსღა აყვავდები?!
ქართული ენის სამშვენისები
 |
-სიტყვის კაცო, მაგ შენს სკივრში
რად ინახავ სასვენ ნიშნებს?
რად უწოდებ "სიტყვის მწყემსებს"
ამ პატარა სამშვენისებ
აი, რატომ:
ამდენ სიტყვას
თუკი მწყემსი არ ეყოლა,
ისე აზრი დაგვებნევა,
შეიქმნება ზედახორა.
წერტილი: აღნიშნავს წინადადების დასასრულს.
მძიმე: ერთმანეთისგან გამოყოფს ჩამოთვლილ სიტყვებს, ან წინ-ის ნაწილებს.
კითხვის ნიშანი: გამოხატავს შეკითხვას.
ძახილის ნიშანი: გამოხატავს ბრძანება-მოწოდებას.
ორწერტილი: ამ ნიშანს მოსდევს სხვისი ნათქვამი, ან სიტყვათა ჩამონათვალი.
მრავალწერტილი: აღნიშნავს, რომ კიდევ დარჩა სათქმელი.
"მკითხველთა თეატრი"
(აღმოაჩინე გენიოსი-იაკობი)
 |
| ქართველი კაცი მეორედ მაშინ იბადება, როდესაც იაკობის "დედაენას" აიღებს ხელში. |
IV კლასი
შეიძლება თუ არა, ადამიანმა ლექსით უკვდავება მოიპოვოს?
რა თქმა უნდა.
ერთი შედევრიც საკმარისია, რომ შთამომავლობამ ავტორის სახელი არ დაივიწყოს და მისმა სიტყვებმა ბაირაღივით იფრიალოს ყველა დროსა და ყველა ეპოქაში.
კარგი ლექსი თავისით იბადება და მზამზარეულად მოდის პოეტთან.
1901წ. შემოდგომით მუზა მიფრინდა დიმიტრი ხოშტარიას ყურთან და შედევრი უკარნახა: „მე პატარა ქართველი ვარ...
ქართლ-კახეთი, იმერეთი, გურია და სამეგრელო, ყველა ჩემი სამშობლოა საყვარელი საქართველო."
 |
ყურადღება! ყურადღება!
 |
| წამოდექით ყმაწვილებო, ტანთ ჩაიცვით საჩქაროზე, აბა, თვი მოიყარეთ, სწავლისათვის თავის დროზე! |
 |
წელიწადის კურთხეული დრო
 | ||
შემოდგომა განახევრებულა. ენკენისთვე გასულა და ღვინობის თვეც საცაა გავა. მოსავალი ვენახებიდან და მინდვრებიდან, ბაღებიდან და ბოსტნებიდან შინ მიუტანიათ... გასაშრობად გამოტანილი ჩურჩხელები მზის გულს მიფიცხებიან. ერთმანეთზე გადაბმული ყვითელი ტაროები აივნის ბოძზე ჩამოუკიდიათ. აქვეა ყურძნის ჯაგანი, გალა ნივრისა და ხახვისა, წიტელი წიწაკის ასხმულა და ყვითელი ზაფრანა. ფარდაგზე კაკალი გაუშლიათ... ცარიელი ტიკიც კი დიდებულად გამოიყურება მარნის კართან....
|
საკლები ცხრიანი
(საგნობრივი ღონისძიება)
I ჯგუფი
იჯდა ერთი მოწაფე და მაგალითებს იყვანდა. ცამეტი გავყოთ სამზე...
ცხრას გამოვაკლოთ...
- კიდევ რა გინდა?! - აყვირდა ცხრიანი. რა გინდა ჩემგან? გამოსაკლები რა მჭირს?
ცხრა მზე კარგია, ცხრა კარი, ცხრა მთა, ცხრა წყარო მოგწონს. შნ კი მაინც გაიძახი, ცხრას უნდა გამოვაკლოო.
უყურე ამას ერთი!
მეორე დრეს მასწავლებელმა ამოუხსნელი მაგალითის გამო შეარცხვინა მოწაფე.
ცამეტი გავყოთ სამზე, -ჩურჩულებდა მოწაფე. - იქნება ოთხი და ერთიც ნაშთი დაგვრჩება...
ახლა საკლებია ცხრა. ცხრას გამოვაკლოთ... რას გადამეკიდე? - აყვირდა ცხრიანი.
გამოსაკლები რა მჭირს?
- მაშ, მაგალითი არ გამოვიყვანო?
- მე თავი დამანებე. რიცხვების მეტი რა არის, აკლე და უმატე რამდენიც გინდა!
ცხრიანი ისე გაცხარდა, რომ მოწაფემ გამოკლება ვეღარ შეჰბედა.
 |
| მეორე დღეს კი თავი შეირცხვინა. |
- სულ შენი ბრალია, ებუზღუნებოდა ამოუხსნელი მაგალითი თავშრცხვენილ მოწაფეს.
ყველას ლაპარაკს თუ აჰყევი, კარგი დახლი დაგიდგება, შენმა მზემ!
გახსოვდეთ: სწავლა სინათლეა, უსწავლელობა კი - სიბნელე!
 |
ანდაზეთი
(ორმა ჯგუფმა წარმოადგინა პრეზენტაცია )
აქლემი და ნემსი დაძმობილდნენ. გაუდგნენ გზას.
 |
| მიადგნენ ერთ სოფელს, რომელსაც ანდაზეთი ერქვა. |
მამასახლისი ერთი უჯიათო კაცი იყო.
ანდაზები თუ იცით?-ჰკითხა მამასახლისმა... ვიცითო...
აქლემი და ნემსი ანდაზეთში დასახლდნენ და ერთმანეთს გვერდიდან აღარ მოშორებიან.
თუ არ გჯერათ, ეს ანდაზები წაიკითხეთ:
1. ნემსის ქურდი და აქლემის ქურდი, ორივე ერთიაო.
2. ნემსის დამკარგავს არც აქლემის დაკარგვა დაენანაო.
3.აქლემს გაუჭირდა და ნემსის ყუნწში გაძვრაო.............
ორი გზა (აღმოსავლური ლეგენდა)  სახელგანთქმული მეომარი ბრძენთან მივიდა და ჰკითხა:   - კეთილისა და ბოროტისა რა იცი?   - შენ ვინ ხარ?- ჰკითხა ბრძენმა. - მეომარი. - შენისთანა დამთხვეული და მეომარი?...  მეომარი განრისხდა და ხმალზე გაივლო ხელი. ბრძენმა უთხრა: -აი, ასე დგება კაცი ბოროტების გზაზე!  მეომარი დაფიქრდა, ხმალი ქარქაშში ჩააგო  ბრძენის წინაშე მუხლი მოიდრიკა. ბრძენმა უთხრა:  - აი, ასე დგება კაცი სიკეთის გზაზე!..    |
ჭირი იქა, ლხინი აქა...
მაგდანა ჯერ კიდევ ყმაწვილი დედაკაცი იყო, როდესაც ქმარი მოუკვდა და ოთხი უსუსური ბავშვი ხელზე ულუკმაპუროდ დარჩა.
სოფელი მწირი, სადაც მაგდანა ცხოვრობდა, იმისთანა უნაყოფო , მოტიტვლებულ მინდორზე მდებარეობდა, რომ იმისი მცხოვრებნი დიდი ვაი-ვაგლახით შოულობდნენ დღიურ ლუკმას.
ქვრივი მაგდანას შვილებმა მიხომ და კატომ შარაზე მომაკვდავი სახედარი იპოვეს. კარგი მოვლით ფეხზე დააყენეს და „ლურჯა" შეარქვეს.ლურჯამ წვრილშვილიან ოჯახს შრომა შეუმსუბუქა. მაგდანა მაწვნით სავსე ქილებს ქალაქში ლურჯას დახმარებით ეზიდებოდა.
ხანმოკლე გამოდგა ოჯახის სიხარული. ვაჭარმა მიტუამ თავისი მიტოვებული სახედრის უკან დაბრუნება მოინდომა.
სამართალმა პური ჭამა... სასამართლომ „ლურჯა" მაგდანას არგუნა.
მენახშირის სიმღერა
ფილმი „მაგდანას ლურჯა". (1955 წ.)
დამდგმელი რეჟისორები:თენგიზ აბულაძე. რევაზ ჩხეიძე.
კომპოზიტორი: არჩილ კერესელიძე
მონაწილეობდნენ:
მაგდანა - დუდუხანა წეროძე. სოფო - ლიანა მოისწრაფიშვილი. მიხო - როლანდ ბორაშვილი. კატო - ნანი ჩიქვინიძე. მიტუა - აკაკი კვანტალიანი. გიგო პაპა - ალექსანდრე ომიაძე. მამასახლისი - აკაკი ვასაძე. ვანო მოჯამაგირე - კარლო საკანდელიძე. მოსამართლე - ალ. თაყაიშვილი.
ფიროსმანი – ლოდინით დაღლილი ტალანტი
“მე რომ ასი მანეთი მაინც მქონოდა, კარგ ტანსაცმელში გამოვეწყობოდი, ოთახს დავიქირავებდი, მაშინ კი ვხატავდი და ვხატავდი,” -
ნიკალას ეს ოცნება ბოლომდე აუსრულებელი დარჩა. მხატვარმა, რომლის
ნამუშევრები დღეს მილიონებად იყიდება და ჩვენი ქვეყნისთვის დაუფასებელ
საგანძურს წარმოადგენს, ცხოვრება ბნელ და ნესტიან სარდაფში დაასრულა.
ცხოვრება და არა – სიცოცხლე… ფიროსმანის სიცოცხლე მისი სიკვდილით დაიწყო.
მაშინ, როცა მხატვრის სურათები სარდაფებიდან საგამოფენო დარბაზებში
გადაჰქონდათ და მათ ხილვას მაყურებელი აღტაცებაში მოჰყავდა, ნიკალას
დასუსტებული სხეული ავადმყოფობასთან ბრძოლას ბნელ და ცივ ხუხულაში
განაგრძობდა.მას არ გაუვლია სამხატვრო სკოლა. სწავლობდა თბილისის შემოგარენში მდებარე ეკლესია-მონასტრების ფრესკებიდან. ხატავდა ყველაფერზე: კედლებზე, ქაღალდზე, მუშამბაზე… შავ საღებავს ზოგჯერ ჭვარტლისგან ამზადებდა… ხატავდა და ცოცხლობდა იმ იმედით, რომ ოდესმე ნორმალურ პირობებში შეძლებდა მუშაობას.
მირზაანელი მწყემსი
ერთ დღესაც გვარის უხუცესმა გადაწყვიტა ნიკო ქალაქში სასწავლებლად გაეშვათ. შენს დას ჩვენ ვუპატრონებთო, – დააიმედეს ნიკო და ქალაქში გაისტუმრეს. სწავლის ნაცვლად ისევ მოჯამაგირედ მუშაობა მოუწია ნიკოს. რამდენიმე წლის შემდეგ კი იძულებული გახდა რკინიგზაზე დაეწყო მუშაობა.
უკიდურესად უხეში
მართლაც გაათავისუფლეს “უკიდურესი უხეშობისთვის”.
მეგობრების დიდი თხოვნის შემდეგ უკან დააბრუნეს, მაგრამ ნაგებობათა და ლიანდაგის რემონტის სამსახურში გადაიყვანეს, მოგვიანებით კი – სატვირთო მატარებლის ღია პლატფორმის კონდუქტორად. სუსტი ჯანმრთელობის გამო მუდმივად ავადმყოფობდა და იძულებული გახდა სამსახურიდან წასვლის განცხადება დაეწერა: “გთხოვთ ხელმეორედ დამითხოვოთ სამსახურიდან, რადგან ავად გავხდი ქრონიკული სურდოთი, რომელიც სუნთქვას მიშლის. ავად ვარ გულით, თავის ტკივილები მაქვს და რევმატიზმი.” განცხადების მეორე გვერდზე უფროსის რეზოლუცია: “ფიროსმანიშვილის დათხოვნა მეტად სასურველია, რადგან მისი ავადმყოფობა მეტად ცუდი მაგალითის მიმცემია სხვა მოსამსახურეებისათვის.”
სახლი მირზაანში 
ერთ დღესაც გადაწყვიტა მირზაანში ძველი სახლის ადგილზე ახალი აეშენებინა. მართლაც, ასეც მოიქცა და სახლის კედლები იქაც თავად მოხატა. სურათებზე სოფლის სცენები და პეიზაჟები იყო ასახული. ყველას ეგონა, რომ ნიკო ქალაქს მიატოვებდა, ჩამოიყვანდა ახალგაზრდა ცოლს და სოფელს დაუბრუნდებოდა, მაგრამ ახალ სახლში გამართული მხიარული ქეიფის შემდეგ ფიროსმანი მირზაანში აღარ დაბრუნებულა.
მარგარიტა
განცდილმა ტკივილმა სამუდამო დაღი დაამჩნია მხატვრის გულს. ასე დასრულდა მისი შეძლებული ცხოვრებაც, სიტყვაძუნწი და ჩუმი გახდა. ასეთი ტკივილით შექმნა ნიკომ მარგარიტას პორტრეტი. თეთრ ფერს ის სიყვარულის, სიკეთისა და სულიერი სიწმიდის სიმბოლოდ თვლიდა, ამიტომ დახატა მარგარიტა თეთრი ფერით.
 |
აქტრისა მარგარიტა |
ფიროსმანის აღმოჩენა
ძმებმა ზდანევიჩებმა მიშელ ლე-დანტიუსთან ერთად თბილისის სხვადასხვა უბნებში ფიროსმანის ნახატების შეგროვება დაიწყეს. მედუქნეები ზოგჯერ კაპიკებად აძლევდნენ ნახატებს, ზოგჯერ კი დიდი ბრძოლა სჭირდებოდათ “ფიროსმანისტებს”. ილია ზდანევიჩმა პრესაშიც გამოაქვეყნა წერილი, რომელსაც საშინელი რეაქცია მოჰყვა. “უსწავლელი მხატვარი და მისი “მეცენატები” ძლივს მოჩიტული ბარტყებიო,” მაგრამ ფიროსმანისადმი ინტერესი დღითიდღე მატულობდა. 1913 წელს მისი სურათები მოსკოვში გააგზავნეს გამოფენაზე. ეს იყო ფიროსმანის პირველი გამოჩენა ფართო საზოგადოების წინაშე.
1915 წელს თბილისში ჩამოსულმა კირილე ზდანევიჩმა ნახატების შეგროვება განაგრძო. დაადგინა, რომ ორთაჭალაში, ელდორადოს ბაღში იყო ბევრი ნამუშევარი. ზდანევიჩი ეჭვმა შეიპყრო, რომ ნამუშევრები განადგურებული იქნებოდა, რადგან ცოტა ხნის წინ ეს ადგილები დაარბიეს. მაგრამ ელდორადოში შესვლისთანავე გულზე მოეშვა. აივანზევე დაინახა ლეგენდარული “ჟირაფი” და “ორთაჭალის ტურფა”. მასპინძელმა კიდევ რამდენიმე ნახატი მიჰყიდა ზდანევიჩს იაფად, მათ შორის იყო “შავი ლომი”. კირილეს დიდი შრომა დასჭირდა, რომ ნახატები მრავალი წლის ჭუჭყისა და მტვრისაგან გაეწმინდა.
მამალი და კრუხწიწილა
ნიკალას ტკივილი
მე ვიცნობ ჩემი ქვეყნის ისტორიას, ვიცნობ რუსთაველს, ილიას, ვაჟას… მე მათ ჩემებურად ვხატავ. დაე, სხვებმა გაიცინონ ჩემს ნამუშევრებზე… მაგრამ მე ჩემი გზით მივდივარ.
.JPG)
როცა ორთაჭალის ტურფებს ვხატავ, მე მათ შავი ცხოვრების ფონზე ვათავსებ, მაგრამ მათაც აქვთ ცხოვრების სიყვარული – ეს არის მათ ირგვლივ მოთავსებული ყვავილები და ჩიტები. მათ თეთრ ზეწრებში გახვეულებს ვხატავ, მებრალებიან, თეთრი ფერით ცოდვებს ვაპატიებ.
უშვილო მილიონერი მდიდარია, ბედნიერი, სხვისი უბედურებისათვის ყრუა. ის ბატონია. ბავშვებიანი ღარიბები ფეხშიშვლები, მშივრები არიან. ისინი მებრალებიან.”
გარდაცვალება
-ის მართლაც დაღლილი იყო… ავადმყოფობით, შიმშილით, დაუფასებლობით…
1918 წლის გაზაფხულზე ნიკალას ჯანმრთელობა გაუარესდა. ერთ საღამოს მალაკნის ქუჩა 29-ში სარდაფში ჩავიდა და იატაკზე დაწვა დასაძინებლად. სამი დღე გაატარა სიბნელესა და ნესტში. მესამე დღეს შემთხვევით იპოვა არჩილ მაისურაძემ და მაშინვე არამიანცის საავადმყოფოში გადაიყვანეს, სადაც დღენახევრის შემდეგ გარდაიცვალა.
არავინ იცის, სად დაასაფლავეს ნიკალა.
( არჩილ მაისურაძის ვარაუდით, მხატვრის სამუდამო განსასვენებელი პეტრე-პავლეს სასაფლაოზე უნდა იყოს. თუმცა ეს მხოლოდ ვარაუდია.)
ქართული მხატვრული ფილმი „ ფიროსმანი" (1969 წ.)
დამდგმელი რეჟისორი: გიორგო შენგელაია
მთავარ როლში (ნიკალა) - ავთო ვარაზი.(მხატვარი)
(ერთლარიან კუპიურაზე)
თბილისში დგას ფიროსმანის ძეგლი.
არსებობს ფიროსმანის ქუჩაც.
მხატვრის თვალით დანახული ფიროსმანი
(ლადო გუდიაშვილი)
ფიროსმანის მეგობრებთან
... აქ, ამ ქუჩებში, დადიოდა, როგორც სიზმარი
(საქართველოს ცას აქ ეტრფოდა მისი ოცნება),
ჩამოხეული, ტანმაღალი, მარად ხიზანი,
მარტოდენ გული და ბაჯაღლო პატიოსნება.
„თვითრჯული იყო, აუმღვრია სისხლი თბილისმა,
სულ მარტო იყო, მარტო სვამდა, მარტო გათავდა,
ფუნჯის მოსმის დროს ჰქონდა რაღაც ჯადო - თილისმა,
არაყს დალევდა და ქვეყანას დაგიხატავდა...
ეჰ.... ახლა გახდა ნიკალაი დიდი მხატვარი,
უფასოდ გაქრა, უფასოდ და ახლა დაფასდა!
მე ვუსმენ ყველას, წარმოვიდგენ ცხოვრებას მისას,
ცოცხლდება ცემ წინ მკრთალი სახე, ფერების მგოსნის,
მთვარეულივით დავემხობი თბილისის მიწას
და დიდი ნიკო ფიროსმანის ნატერფალს ვკოცნი!
ლადო ასათიანი
ანსამბლი „ორერა"
„ჩემი თბილისი და ფიროსმანი".
მაგდანას ლურჯა
(ინსცენირება- ეკ. გაბაშვილის მოთხრობის მიხედვით)
მაგდანა ჯერ ყმაწვილი დედაკაცი იყო, როდესაც ქმარი მოუკვდა და ოთხი უსუსური ბავშვი ხელზე ულუკმაპუროდ დარჩა.
სოფელი მწირი, სადაც მაგდანა ცხოვრობდა , იმისთანა უნაყოფო , უწყლოდ მოტიტვლებულ მინდორზე მდებარეობდა, რომ იმისი მცხოვრებნი დიდი ვაი-ვაგლახით შოულობდნენ დღიურ ლუკმას.
დედის დაბრუნებამდე ოჯახს პატრონობდა მაგდანას უფროსი გოგო, სოფო.
დაგვიდა დარბაზს, კრუხ-წიწილს საზრდოს მისცემდა, კოკებს დილის წყლით აავსებდა....
ბანზე გავიდოდა და გზას გასცქეროდა დედის მოლოდინში.
მაგდანას აუტანელი გაუხდა ჯაფა ზაფხულში.
 |
მარიამობის თვის ერთ საშინელ ცხელ დღეს ბავშვებმა სოფლის გზაზე გადასავსავებული სახედარი იპოვეს.
მაგდანას სულ დაავიწყდა, რომ დაღლილი იყო და სახედარის მოვლას შეუდგა....
ორი კვირის შემდეგ სახედარმა იმდენად მოიხედა, რომ ტვირთის აკიდებაც შეეძლო...
მაგდანა “იარმურკის" თავში ტროტუარზე დაჯდებოდა ჩამოამწკრივებდა სუფთად დახეხილ მაწვნის ქილებს ,
 |
რძის ლიტრებს და ელოდა მუშტარს.....
მაგდანამ პატარა კატოს წითელი წკაპუნები უყიდა....
მენახშირემ შეიცნო სახედარი
ზამთრის გრძელ ღამეებს მაგდანა წინდის ქსოვაში ატარებდა, თან ბავშვებს თავისი ვაჭრობის ამბებს უამბობდა.
ლურჯას წაგვართმევენ...
სასამართლოში....
ლურჯა მაგდანას არგუნეს.
სამართალმა პური ჭამა.
ქართული ენის სამშვენისები
სასვენი ნიშნები
(ბავშვებისა და სიტყვის კაცის გაბაასება)
.JPG)
მზადება პრეზენტაციისათვის
2. სიტყვის კაცი
3. წერტილი
4. მძიმე
5. ორწერტილი
6. ძახილის ნიშანი
7. კითხვის ნიშანი
8. მრავალწერტილი
9. დეფისი, ტირე.
სიტყვის კაცი თავის სკივრში სასვენ ნიშნებს ინახავს რადგან,
თუკი მწყემსი არ ეყოლა ,
ისე აზრი დაგვებნევა,
შეიქმნება ზედახორა.
პატარა თავკომბალას კი წილად ერგო საქმე მძიმე. იგი წერტილიდან წერტილამდე აზრს და სიტყვებს ანაწილებს.
იქ კი სადაც ჩამწკრივდება
სიტყვის ჩამონათვალი,
ორწერტილი ბებოსავით
დარაჯად დგას სათვალით.
თითქოს ეჭვით გაღუნულა, წელში კითხვის ნიშანი:
რატომ? სად?
როგორ? როდის?
ეს არის? თუ ის არის?
ეს ნიშანი გამოხატავს
აზრს და სათქმელს გაწყვეტილს,
მრავალწერტილს ეძახიან
ამ მიწყობილ სამწერტილს.
 |
ვთქვათ და სიტყვა დაგვეკარგა,შველის საქმეს სატირელს
რომელიმე ძმათაგანი - ან დეფისი, ან ტირე.
- აი, თურმე ნამდვილ „ მწყემსებს",
განა მხოლოდ სამშვენისებს,
რამდენი რამ შესძლებია
ამ პატარა სასვენ ნიშნებს!
ბუნება
თემა: მზის დაკვრა და გადაციება
(სწავლა კეთებით)
1. მზის დაკვრა (პლაჟზე)
1.გადაიყვანოთ დაზარალებული ჩრდილში.
2. წამოვაწვინოთ ისეთ ადგილას, რომელიც კარგად ნიავდება.
3. ფეხები დავაწყობინოთ ამაღლებულ ადგილას.
4. დავადოთ თვსა და ხელებზე სველი პირსახოცი;
5. გამოვიძხოთ ექიმი.
საავადმყოფოში
2. გადაციება (ეზოში)
გადაციების დროს დახმარების წესები:
2. გავათბოთ დაზიანებული ნაწილი ხელის სითბოთი.
3. დავალევინოთ თბილი ჩაი ან ბულიონი.
4. ჩავაცვათ თბილად და ჩავაწვინოთ ლოგინში.
5. თუ სილურჯემ არ გაუარა,
გამოვიძხოთ ექიმი.
არდადეგები
(რ. ინანიშვილის მოთხრობის მიხედვით)
არდადეგებზე რეზო სოფელში ჩავიდა.
როსტიასა და რეზოს მრავალი თავგადასავალი ელოდა წინ...
ბიჭები ნიკა პაპას ბაღჩაში შეიპარნენ.
დახუნძლული ბლის ხე ეგულებოდათ...
- აი, თქვე ეშმაკებო, თქვენა! რა ამბავში ხართ მანდა?
ღობის ძირში მიწვა ნიკა პაპა. დაღლილს მალე ჩაეძინა.
4. ჩავაცვათ თბილად და ჩავაწვინოთ ლოგინში.
5. თუ სილურჯემ არ გაუარა,
გამოვიძხოთ ექიმი.
არდადეგები
(რ. ინანიშვილის მოთხრობის მიხედვით)
ბიჭები ნიკა პაპას ბაღჩაში შეიპარნენ.
დახუნძლული ბლის ხე ეგულებოდათ...- აი, თქვე ეშმაკებო, თქვენა! რა ამბავში ხართ მანდა?
 |
ღობის ძირში მიწვა ნიკა პაპა. დაღლილს მალე ჩაეძინა.
ბიჭებმა ამით ისარგებლეს და პაპას სიმინდი გაუთოხნეს..
საღამოს კი ერთმანეთს დაემშვიდობნენ...მეორე დღის ახალი თავგადასავლების მოლოდინით...
ბუნების(შემაჯამებელი)გაკვეთილი
თემა: ჩემი საქართველო.
რუკაზე მუშაობა
ძალიან საინტერესოა...
პირველი ჯგუფი
მეორე ჯგუფი
ჩვენ შევძლებთ...
ასეთი იყო ის ოთხი წელიწადი, რომელიც ჩემმა პატარებმა ნაბიჯ-ნაბიჯ განვლეს.
წარმატებები!
ოთხი წელიწადი
ეს ოთხი წელიწადი ცხოვრების საძირკველია, ცხოვრების წყაროს სათავეა, ბეწვის ხიდია, სიბნელისა და სინათლის შუა ბედისაგან გადებული.
ეს ის ოთხი წელიწადია, რომელიც ჭაბუკის ტვინსა და გულში გამოჰკვანძავს ხოლმე ცხოვრების კვირტსა...
გილოცავთ!!!
ოო, ძვირფასო ოთხო წელიწადო! ნეტავი იმას, ვისაც შენგან გადებული ბეწვის ხიდი ფეხთა-ქვეშ არ ჩასწყდომია, ნეტავი იმას, ვინც შენ რიგიანად მოგიხმარა.
ეს წლები თითქოს უცებ გაქანდნენ
წლები დღეების გადამფურცვლელი,
ჩვენ გავიზარდეთ, თქვენ კი დაქალდით,
მაგამ მხნეობა შეგრჩათ უცვლელი.
რამდენს გამოზრდით კიდევ ვინ იცის,
ქვეყნის და ხალხის წმინდა სანთლებად,
თქვენი წარბშეკვრა, თქვენი ღიმილი,
ჩვენსავით რამდენს მოენატრება...
გვასწავლეთ ბევრი, ბევრი ძალიან
და მაინც დაგრჩათ რაღაც სათქმელი...
ჩვენ გვინდა გითხრათ ახლა მადლობა,
ახლა, როდესაც გემშვიდობებით...
გულითა გლოცავთ, ვიცით რომ დაგრჩათ
ჩვენთვის სათქმელი...
ნუთუ გვტოვებთ და გვშორდებით
მართლა გვანებებთ თავს
და მომავალში სხვა ნორჩებს
გაუღებთ გულის კარს.
14 . 06. 13.
საღამოს კი ერთმანეთს დაემშვიდობნენ...მეორე დღის ახალი თავგადასავლების მოლოდინით...
თემა: ჩემი საქართველო.
ძალიან საინტერესოა...
პირველი ჯგუფი
 |
მეორე ჯგუფი
მესამე ჯგუფი
ჩვენ შევძლებთ...
 |
| ეს ჩემი სამშობლოა |
 |
 | |
 |
ჩვენ გვიყვარს საქართველო
ასეთი იყო ის ოთხი წელიწადი, რომელიც ჩემმა პატარებმა ნაბიჯ-ნაბიჯ განვლეს.
წარმატებები!
ოთხი წელიწადი
ეს ის ოთხი წელიწადია, რომელიც ჭაბუკის ტვინსა და გულში გამოჰკვანძავს ხოლმე ცხოვრების კვირტსა...
გილოცავთ!!!
ეს წლები თითქოს უცებ გაქანდნენ
წლები დღეების გადამფურცვლელი,
ჩვენ გავიზარდეთ, თქვენ კი დაქალდით,
მაგამ მხნეობა შეგრჩათ უცვლელი.
რამდენს გამოზრდით კიდევ ვინ იცის,
ქვეყნის და ხალხის წმინდა სანთლებად,
თქვენი წარბშეკვრა, თქვენი ღიმილი,
ჩვენსავით რამდენს მოენატრება...
გვასწავლეთ ბევრი, ბევრი ძალიან
და მაინც დაგრჩათ რაღაც სათქმელი...
ჩვენ გვინდა გითხრათ ახლა მადლობა,
ახლა, როდესაც გემშვიდობებით...
გულითა გლოცავთ, ვიცით რომ დაგრჩათ
ჩვენთვის სათქმელი...
ნუთუ გვტოვებთ და გვშორდებით
მართლა გვანებებთ თავს
და მომავალში სხვა ნორჩებს
გაუღებთ გულის კარს.
არ დაგივიწყებთ არასდროს, მივბაძავთ კარგზე კარგს,
შემართებული გავყვებით დიდი ცხოვრების გზას!
მომავალი ჩვენიაააა!
